Vanaf 1 april is het Europese melkquotum van de baan. Critici vrezen dalende prijzen, die het houden van koeien minder aantrekkelijk maakt. Anderen denken dat een vrije Europese markt van vraag en aanbod gewoon zijn werk doet, en dat de melkprijzen hoog blijven.

Nederlandse en andere Europese melkboeren maken zich op voor een historische stap: het einde van het Europese melkquotum. Ze mogen vanaf 1 april weer zo veel melk produceren als ze willen of kunnen, zonder dat ze een boete moeten betalen. Na ruim drie decennia schrapt Brussel de strenge regels die melkplassen en boterbergen moesten voorkomen.

Staatssecretaris Sharon Dijksma (Landbouw) noemt het systeem van melkquota niet meer van deze tijd. ,,Het is ook goed dat er nu een einde aan komt. De vraag naar zuivelproducten is enorm gestegen en stijgt nog steeds. De Europese en de Nederlandse melkveehouderij kunnen een bijdrage leveren aan de oplossing van het wereldvoedselprobleem.”

Zorg over melkprijzen

De boeren kijken nu met spanning uit naar 1 april. Critici vrezen dalende prijzen, die het houden van koeien minder aantrekkelijk maakt. Vooral kleinere bedrijven zouden het onderspit kunnen delven omdat zij een prijzenoorlog niet lang kunnen volhouden.

De autoriteiten in Brussel daarentegen zijn minder pessimistisch. Zij denken dat een vrije Europese markt van vraag en aanbod gewoon zijn werk doet, en dat de melkprijzen hoog blijven. Daarnaast zijn productiebeperkingen nadelig voor Europese melkveehouderijen die wereldwijd willen concurreren.

VVD-Europarlementariër Jan Huitema ziet een geweldige kans voor de Nederlandse zuivelsector. ,,Nederlandse boeren zijn in staat gebleken om te concurreren op de wereldmarkt, geef ze dus ook de ruimte dit te doen.''

Melkplas en superheffing

Begin jaren tachtig zag de Europese Commissie in Brussel zich nog gedwongen in te grijpen om overschotten tegen te gaan. Per jaar mochten maar bepaalde hoeveelheden melk op de markt komen. Voor overschrijding van dergelijke melkquota legde Brussel de zogenoemde superheffingen op.

Vorig jaar kregen Nederlandse boeren een rekening van ruim 132 miljoen euro gepresenteerd. Nu houden de Nederlandse melkveehouders op de valreep nog rekening met een recordboete van 140 miljoen euro. De boeren speelden de afgelopen jaren al in op het verdwijnen van de melkquota en investeerden in stallen en koeien. Door de hoge melkprijs is de heffing te verteren.

De sociaaldemocratische staatssecretaris Dijksma waarschuwt echter voor een ongebreidelde groei van de sector: ,,De groei mag niet leiden tot een verslechtering van het milieu. In een nieuwe wet is geregeld dat een melkveebedrijf alleen mag groeien als dat niet leidt tot een vergroting van het mestoverschot.''

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl